Halkara korporasiýalar senagat, söwda, ulag we bank kompaniýalarynyň iri birleşikleri bolup, olaryň işi ýerleşýän ýurdunyň çäklerinden daşary çykýar, önümçilikde, söwdada we hyzmat etmekde oňaýly orunlary eýeleýär. Kärhanalaryň ilkinji halkara birleşmeleri XIX asyryň 60-80-nji ýyllarynda mineral çig maly gazyp almakda, satyn almakda we satmakda emele gelipdir.

Ykdysady diplomatiýa düşunjesi döwlet tarapyndan adaty diplomatiýanyň bar bolan köpdürli serişdeleriniň we usullarynyň peýdalanylmagyny aňladýar. Ykdysady diplomatiýanyň üsti arkaly anyk ykdysady meseleler çözülýär (söwda syýasaty, kömek bermek ýa-da kömek almak, karz bermek ýa-da karz almak, tehnologiýa almak ýa-da tehnologiýa bermek we ş.m.). Şunlukda, meseläniň çözülişini ikitaraplaýyn, ýa-da köptaraplaýyn esasda gazanmak bolar. Munuň özi milli bähbitler üçin dürli halkara institutlary peýdalanmakdyr, olar bilen özara peýdaly esasda hyzmatdaşlyga taýýar bolmakdyr.

Инвистиция – это вложение денег что б получать быстрый прибыль. Есть 2 вида инвестиции. 1.Прямые инвестиции – diýmek bire-bir özüň pul çykaryaň we özüň jogapkär, şondan gelýän girdeýjigi özüňe alýaň. 2.Портфельные инвестиции – diýmek gurulýan edaranyň, kärhananyň aksiyasyny satyn alýaň, meselem 10%, we şolardan gelýän girdeýjiniň 10% alýaň.

Häzirki zaman ykdysadyýetinde, telekeçilikde françaýzing ulgamy hem giňden peýdalanylýar. Bu ulgamda bir tarap françaýzer bolup çykyş etmek bilen beýleki bir tarapa öz adyny ýa-da söwda markasyny ulanmaga rugsat berýär.

Şeýle hem dünýä tejribesinde-de lizing amallary giň ýaýran hem-de giňden ulanylýan amallarynyň biri bolup durýar. Dürli ýurtlarda döwlet edaralary lizing amallaryny kiçi biznesi goldamagyň aýratyn görnüşi we telekeçilik işiniň kiçi görnüşlerini ösdürmegiň möhüm serişdesi hökmünde peýdalanýarlar. “Lizing” sözi iňlisçe Lease (karzyna bermek) diýen sözden gelip çykýar.

Maliýe ulgamy – bu degişli guramalar tarapyndan dolandyrylýan pul toplumlaryny we gaznalaryny döretmek hem-de ulanmak sebäpli önümçilik we önümçilik däl işiň dürli ugurlarynda emele gelýän, biri-birinden bölünip aýrylan, ýöne özara baglanyşykly maliýe gatnaşyklar gurşawynyň we düzümleriniň jemidir.

Salgyt – döwlet tarapyndan yuridiki we fiziki lisolara salynan we döwlet bujetine gelýän hökmany tölegler. Salgyt ulgamy-bu döwletiň içinde ýygnalýan salgytlaryň we ýygymlaryň jemidir.

Ýurduň haryt dolanyşygynda jemgyỳetçilik iỳmiti möhüm orny eỳeleỳär. Jemgyỳetçilik iỳmiti halk hojalygynyň bir pudagy bolmak bilen ol azyk önümlerini taỳỳarlamak we ilatyň iỳmite bolan islegini kanagatlandyrmaga ỳöriteleşendir. Jemgyỳetçilik iỳmiti köpçülikleỳin zähmetiň netijesi bolup, ol dürli görnüşli kärhanalary ỳagny naharhanalary, kafeleri, restoranlary, garbanyşhanalary özüne birleşdirỳär.

Döwletiň ykdysady we sosial taỳdan ỳokary göterilmeginde söwda gatnaşyklaryna wajyp orun degişlidir. Ýurtda haryt dolanyşygyň ösmegi, onuň düzüminiň kämilleşmegi, söwda hyzmatlarynyň gowulanmagy, halkyň durmuş-medeni taỳdan ösmeginiň esasy şertidir.

Milli ykdysadyýet iki sany sferadan ybarat: 1. Maddy önümçilik sfera 2. Maddy däl sfera. Bu iki sferany bir-birinden tapawutlandyrylýan esasy alamat bolup maddy önüm çykyş edýär. Maddy önümi göterip, daşap, süýşürip düşürip, görüp bolýar. Sebäbi ol göwrümi, möçberi, agramy bolan göze görünýän maddylykdyr ýa-da barlykdyr. Emma, maddy däl sferada göze görünýän barlyk öndürilmeýär, ol diňe dürli hyzmatlary we eşretleri amala aşyrýar.